این ادعای هندرسن که کتابفروشی لس آنجلس 35000دلار بدهکار بود هم از سوی خانم مانیلا لی، مدیر کتابفروشی رد شد و گفت که در سال 1986 رقم بدهی کاهش یافته بود. بخش قابل ملاحظه ای از کتابها هم درانبارموجود بود و جزء سرمایه کتابفروشی تلقی میشد . ولی رویهمرفته ،او بخشی از کتابها را به جوانان فقیر، با تخفیف زیاد داده بود . بهر صورت کتابفروشی صورت مالی جالبی نداشت . 

دست آخر آنکه محفل لس آنجلس تصمیم گرفته بود به یکی از اعضای ایرانیش که بکار تجارت اشتغال داشت مبلغ 40000 دلار قرض بدهد ، که اینکار از طریق یکی از اعضای نگران محفل به اطلاع ویلمت رسید ، که نهایتاً به انحلال محفل لس انجلس انجامید . 

در رابطه با روابط نژادی هم، هندرسن این موضوع بسیار پیچیده و دینامیک را خیلی ساده و دست کم گرفته بود. چهارچوب حقوقی که اجازه مهاجرت گسترده ایرانیان را فراهم کرد ، تغییر قوانین مهاجرت در سال 1965، و پایان دادن به سهمیه نابرابر کشورها بود . بدلیل آشفتگی و انقلاب ایران ، در اواخر دهۀ 1970 ، بر اثر مهاجرت، جمعیت ایرانی لس آنجلس 6 برابر شد ؛ گرچه رشد جمعیت در دهۀ 1980 کاهش یافت ، ولی بهر حال رشد آن همچنان بالاتر از سایر کشورهای خاورمیانه بود . بین سالهای 1970 تا 1990 تعداد ایرانیان ساکن لس آنجلس ازچند هزاربه 76000نفر رسید ( 29 % ایرانیان مقیم امریکا ). در واقع، از 285000 ایرانی مقیم امریکا ، 100000 نفر، یا بیش از یک سوم  آنها در منطقه اصلی شهری لس انجلس زندگی میکردند . بهائیان و یهودیان ایرانی عمدتاً پناهنده سیاسی بودند ، ولی مسلمانان ( غالباً سکولار ) بیشتر مهاجران اقتصادی بودند. 

جریان مهاجرت ایرانیان همچنان ادامه داشت . آمدن چند صد تن از بهائیان که ازمجازات حکومت جدید، جان بدر برده بودند جامعه بهائیان لس آنجلس را تحت تاثیر قرارداد . حدود 20 درصد از تازه واردها انگلیسی خوب صحبت نمی کردند و ترجیح میدادند که امور مربوط به کمیته ها ( لجنه ها ) به فارسی انجام شود و این امرانگلیسی زبانها را از دور خارج می کرد. بهائیان امریکایی، بعضاً میدیدند که بهائیان ایرانی حالت باندبازی و گروه گرایی دارند، و یا اینکه ثروتمندان آنها عادت به خودنمایی و تفاخر دارند. به بهائیان ایرانی دستور داده شد که از رسوم بهائیان امریکا – از جمله درخواندن دعا بصورت نشسته و نه ایستاده – پیروی کنند . ولی همچنان دیده میشد که بهائیان ایرانی خود را نسبت به بهائیان امریکایی در خصوص فهم و دریافت عبارات بهایی آشناتر و نزدیکتر میدانند . مشاهده شد که رفتار بهائیان امریکایی اسباب تمسخر و جوک برای ایرانیان بهایی شده بود . عدم توجه به تقویم بهایی ، و عدم رعایت قوانین بهایی ازدواج و مراسم دفن از جمله موارد بود . 

همه این موارد جزیی دست بدست هم داد تا این دو جامعه از هم فاصله بگیرند . سرانجام غلبه جمعیتی بهائیان ایرانی دردهۀ 1980، در بسیاری از جوامع بهایی کالیفرنیای جنوبی ، از جمله سانتا مونیکا ، منجر به کاهش شدید حضور بهائیان امریکایی در برنامه های امر ، و کاهش گرایش به امر در امریکا شد ( در دهۀ 1970 سانتا مونیکا شاید 15 نفربهایی، عمدتاً سفید پوست جوان داشت . ولی در سال 1981 حدود 100 بهایی در آنجا زندگی می کردند که عمدتا ایرانی بودند . اکثر سفیدها هم ازشرکت در برنامه ها و نشستهای جامعه خودداری می کردند.) برخلاف آنچه که هندرسن گفت ، شاید جامعه بهایی لس آنجلس، بخاطر گستردگی و ابعادش ، تعامل و عملکرد بهتری نسبت به ایرانیان داشت . 

مانیلا لی می گوید:" ما برنامه های جذب را از سال حدود 81-1980 شروع کردیم . محفل بسیار مراقب بود که تا حد ممکن ، در کمیته ها افراد ایرانی و امریکایی را متوازن انتخاب کند. او می گوید ولی این برنامه در سال 1983 مورد بی توجهی قرارگرفت ، دوره ای که تمام وقت محفل محلی مصروف اتمام ساخت بهایی سنتر جدید شد . 

در بررسیهای بعدی و مطالعات اجتماعی بیشتر مشخص شد که اساساً ایرانیان ( و گروههای اجتماعی خاورمیانه ای ) تمایل کمتری – نسبت به مردم کره و چین – به برنامه های جذب دارند . آنها ترجیح می دهند در کارهای کوچک و مشخص وارد شوند . حتی یهودیان و ارمنی های ایرانی هم سعی کردند هویت گروهی ایرانی خود را حفظ کنند و با یهودیان و ارمنیان محلی ممزوج نگردند .

برخلاف ایرانیان یهودی ، ایرانیان بهایی ، بر طبق قانون بهایی ، موظف بودند که در ضیافتهایی که در محلّه زندگی آنها تعیین میشد شرکت کنند . برای آنها تشکیل جلسه مستقل و یا ساخت بنای مستقل ممنوع بود . در سال 1981 روحیه خانم ( روحیه ماکسول ) سخنرانی تندی کرد و بهائیان را از خروج از ایران برحذر داشت و سپس اخطار کرد " اگر از ایران خارج میشوند لااقل در شهرها زندگی نکنند ؛ بلکه بعنوان گروههای تبلیغی به مناطق دوردست بروند." بسیاری از بهائیان محافظه کار معتقدند که شهرها در خطر نابودی و اضمحلال قرار دارند . و وقتی یکی از حضار جلسه از او سئوال کرده بود پس ما کجا اقامت کنیم او به زبان فارسی پاسخ صریح داده بود:" حرفم را گفتم. خر که نیستید!"   بسیاری از ایرانیان از آن جلسه ناراحت و عصبانی خارج شدند . آنها سردرگم شدند . آنها دلیل اقامت در لس آنجلس را نزدیکی و زندگی با بستگان و یا فرصت شغلی میدانستند . بهرروی ، صحبت آنروز باعث نشد تا ایرانیان بهایی جذب برنامه های همگرایی شوند . 

مقامات بهایی از سال 1983 اقدامات تنبیهی جدیدی برای بهائیانی که از طریق فرودگاه تهران از ایران به امریکا می رفتند درنظربگیرند؛ زیرا برای آنها روشن بود کسانیکه مجوز خروج ازفرودگاه دریافت می کردند قطعاً خود را مسلمان معرفی می کردند . آنها طی سالهای 86-1983 به محض ورود به امریکا به یکسال طرد اداری محکوم میشدند . بسیاری از کسانیکه حفظ جان کرده و به امریکا وارد شدند و سپس با چنان مجازاتی مواجه شدند، ناخرسند شده و از بهائیت دست کشیدند . 

بیت العدل جهانی احساس کرد اگر اجازه دهد بهائیان ایرانی با نوشتن یک نامه انکاربهائی بودن، جواز خروج از ایران دریافت کنند ، ممکن است اینکار به تضعیف هویت بهائیان در ایران منجر شود و لذا باید مجازات سختتری برای آنها لحاظ کرد( کسانیکه از طریق بلوچستان گریخته و به پاکستان میرفتند مورد پذیرش بیشتری بودند ؛ اگرچه که آنها قانون مملکت خود را نقض می کردند و بدون ویزا از کشور خارج میشدند . )

هندرسن و محفل ملی امریکا با شدت هر چه تمامتر اقدامات تنبیهی را نسبت به بهائیان ایران که از طریق فرودگاه از ایران خارج میشدند پیگیری می کردند؛ درست همانطور که روحانیون یهودی در دهه 1940 یهودیانی را که از ترس هیتلر ، با اعلام اینکه یهودی نیستند از آلمان می گریختند ، تنبیه می کردند . ولی محفل لس آنجلس محلّی بود که بهائیان خارج شده از ایران را ، با شهادت 2 بهایی دیگر ، تایید صلاحیت می کرد .

.....

و سرانجام ، سیستم انتخاباتی ملّی بهائی ، که فاقد رقابت رسمی و کاندیداتوری است ، و 9 نفر برندگان بالاترین رای در آن پیروز میشوند، در برابر بلوک بندی گروهی خاص بسیار آسیب پذیر است . بنظر میرسد محفل ملی امریکا در برابر هجوم بهائیان ایران، که میتوانستند یک بلوک رای قابل توجه ایجاد کنند و اعضای قبلی محفل را بیرون بریزند و نفرات جدیدی را درانتخابات ملّی جایگزین کنند ، بسیار نگران و مضطرب شدند . در مقابل ، محفل روحانی ملی در پشت صحنه دست بکار شد و کلاسها و نشستهای مطالعه کتب مذهبی که از سوی مبلّغان سرشناس ایرانی مهاجر اداره میشد را تعطیل کرد ؛ چرا که باعث سرآمدی و شهرت آنان شده و امکان انتخاب آنها را در محفل ملّی افزایش میداد . 

این اقدامات آنچنان موفقیت آمیز بود که از سال 1978 ، که بیش از 1200 ایرانی بهایی به امریکا وارد شدند تا ابتدای قرن بیست و یکم ، هیچ بهایی ایرانی مهاجری از موج دهه های 1970 و 1980 ، هرگز برای محفل ملی انتخاب نشد . بنابراین احساس عدم خوشامدگویی به بهائیان ایرانی ، تنها ناشی از عملکرد محفل محلّی لس آنجلس نبود .

در خصوص موارد غیر اخلاقی ، آنچه که هندرسن نگفت ، آن بود که بسیاری از ایرانیان بهایی ثروتمند و تاجر پیشه که به امریکا آمدند اخلاق و رفتار ایرانی خود در دورۀ شاه را با خود آوردند . در چنین مواردی ،این قبیل رفتارها نشانگر هویت جمعی اقلیتها میشود. خانم مانیلا لی می گوید : "...مواردی از صرف مشروبات الکلی ، و مصرف مواد افیونی گزارش میشد ...محفل توجه چندانی به آنها نکرد ... البته برخی بهائیان امریکایی هم قوانین بهایی را نقض می کردند ، ولی بیشتر گزارشات به بهائیان ایرانی مربوط میشد . "

جمعیت افریقایی - امریکایی لس آنجلس هم در این مدت ( 1990 -1970 ) دچار تغییرات شدید شد . جمعیت سیاهان از 744000 به 927000نفر افزایش یافت . بعلاوه آنها تحصیل کرده شدند. سطح درآمدشان هم افزایش یافت. شهردار تام برادلی ( شاغل طی سالهای 1973 تا 1991 ) سمبل این پیشرفت بود .

بهائیان سیاهپوست سعی می کردند جزو گروه متوسط جامعۀ سیاهان باشند .مانیلا لی در مصاحبه خود با نشریه دیالوگ می گوید در سال 1984 برخی سیاهان از بهائیت کناره گیری کردند . چرا که پس از تاسیس و راه اندازی بهایی سنتر جدید که در یک محلّه تقریباً سیاهپوست نشین بود، برای اداره آنجا انتخابات و تصمیم گیری مجدد شد. گروه جدید همه سفید بودند. سیاهان احساس کردد که از مراکز تصمیم گیری کناره گذاشته شده اند ، خصوصاً از کمیته مدیریت مالی .ظاهرا سفید پوست ها گفته بودند که سیاهان چیزی از مسائل مالی سر در نمیاورند . 

خانم مانیلا لی گفت که سیاهان در امریکا یک اقلیت هستند ... و نسبت به رهبری مردم خیلی حساسند ،خصوصاً در زمینه نژادپرستی . لذا بتدریج فعالیت و حضور آنها در ضیافت ها کم شد . برخی دیگر از سیاهان هم گفتند که آنها شاهد بوده اند که بهائیان ایرانی مهاجر، برخی تعصبات برعلیه سیاهان  از خود نشان داده اند . 

جالب است که تمام این مسائل در اظهارات هندرسن نمود پیدا نکرده است . بعلاوه برخی از 300 بهایی سیاهپوست لس آنجلسی می گویند که هندرسن درباره بی رغبتی آنها بزرگ نمایی کرده است؛ چرا که آنها در برنامه ها و مجامع و فعالیتهای بهایی سنتر شرکت می کرده اند .

تلاش محفل ملّی برای دخالت در امورمحفل لس آنجلس سرانجام ناکام ماند و به شکست انجامید. چرا که در کانونشن اکتبر 1986، در منطقه کالیفرنیای جنوبی ، حاضران قطعامه ای صادر کردند و با اکثریت قاطع از محفل ملّی خواستند تا کمیته اجرایی را منحل کند و اجازه دهد انتخابات برای تشکیل محفل محلّی لس آنجلس برگزار شود .اعضای کمیته اجرایی که در کانونشن حاضر بودند از حاضران خواستند تا این درخواست بجای محفل ملّی به خود کمیته اجرایی ارسال شود ، ولی این پیشنهاد با اکثریت آراء رد شد . 

یکی از مصاحبه شوندگان می گوید : " انگار اکثر مردم حس می کردند که ادارۀ امورشان توسط یک کمیتۀ انتصابی ایراد دارد، هرچند این کمیته از سوی محفل ملّی تعیین شده بود ، و هر چند بیت العدل جهانی آنرا تایید کرده بود." حتی زمانی که آقای گلن فورد میچل ، عضو بیت العدل ، در آنزمان از لس آنجلس دیدار کرد، اعضای جامعه بهایی مصرّانه از او می پرسیدند محفل محلّی چه زمانی به انها بازگردانده خواهد شد ؟ و او جواب میداد این به خود اعضای جامعۀ بهایی بستگی دارد که اگر شرایط را مساعد و مناسب ببینند آنرا احیاء کنند. متون دینی بهایی نظام پارلمانی را توصیه می کند و بهائیان امریکا اِعمال قدرت توسط افراد غیر انتخابی را نامشروع میداند . 

در 19 مارس 1988 محفل ملی متقاعد شد که تجربه دخالت گسترده آنها در لس آنجلس ناموفق بوده ، لذا 7 تن از اعضای آن به لس آنجلس رفتند تا با شرکت در جلسه ای در بهایی سنتر امکان برگزاری انتخابات محفل محلی را اعلام کنند . جلسه ای که از 1200 فرد ذی رای، تنها  200 نفر در آن شرکت کرده بودند ، که نشانۀ ناخرسندی آنها بود .

حسابرس محفل ملی حسابها را درآورد . او اعلام کرد که از بین افراد تنها حدود 200 نفر کمک مالی می کنند و اگر قرار باشد جامعه بهایی و محفل محلّی لس آنجلس با آن کمک اداره شود سالانه 70000 تا 100000 دلار کسر بودجه خواهند داشت .

باید گفت که ما نمیدانیم چطور فرایند ساخت جامعۀ بهایی را در یک محیط بین المللی به پیش ببریم . جیمز نلسون قاضی دادگاه شهرداری قول داد که یک شورای حقوقی از سوی محفل ملّی منصوب شود تا به محفل محلّی تازه تاسیس لس آنجلس کمک کند . او بر چالش های روحانی و اخلاقی تاکید کرد. واضح است که کاظم زاده دربارۀ مشکلات و موانع پیش روی ما ، دیدگاه متفاوتی با هندرسن و نلسون داشت . او ریشۀ همه مشکلات را در فقدان نظم ، یا آنچه مارکسیستها آنرا دیسیپلین حزبی می نامند دانست ؛ اگر چه دقیقاً این کلمات را استفاده نکرد ... کاظم زاده آشکارا دیدگاه خاصی درباره نهادهای بهایی دارد و آنرا نوعی دیکتاتوری انتخابی غیرقابل مناقشه ، فراتر از انتقاد عمومی ، که باید بدون چون و چرا اطاعت شود، میداند . از نظر او نهادهای بهایی در قبال مطالبات جامعه نباید پاسخگو باشند ، که نوعی بی توجهی به افکار عمومی است ؛ بدتر از همه اینکه او این مدل و سیستم را نظام مناسبی برای حکومت مدنی و کشوری میداند .

اگر چه هندرسن و دیگر اعضای محفل ملّی توجیه خود را درباره انحلال محفل لس آنجلس بر امور غیر اخلاقی و روابط نژادی قراردارند ، ولی بنظر من این ملاحظات در رابطه با قدرت طلبی و پول، فرعی به حساب میاید . گرچه مبارزه با فساد اخلاقی در بهائیت جدی است ولی هیچگاه موجب انحلال محافل نمیشود مگر آنکه خود اعضای محفل بطور مستقیم درگیر آن فساد باشند ، اتهامی که در مورد محفل لس انجلس مطرح نشده است .

در خصوص روابط نژادی هم باید گفت که شرایط در لس آنجلس بدتر از سایر جوامع بهایی در مناطق شهری بزرگ نبوده است . بسیاری از شاهدان عینی از رفتار مثبت و خوشامدگویی محفل محلی لس انجلس به ایرانیان فراری و گریخته از ایران،با دیدۀ مثبت و تمجید می نگرند. از طرف دیگر، محافلی چون محفل محلی سانتا مونیکا ، از وجود افراد غیرایرانی، مشکلاتی بیش از آنچه بر محفل لس آنجلس وارد آمد، متحمل شدند . بنظر میرسد موضوع بهم خوردن وحدت جامعۀ بهایی در محافل محلّی ، از آنجا که تهدیدی برای نظم اداری بهایی تلقی میشود ، بسیار مهم باشد .

جاه طلبی های خود آقای هندرسن را هم باید در مدّ نظر داشت . او در سال 1984 منشی محفل شد . بنظر میرسد که این سمت مادام العمر باشد یا حداقل تا زمانیکه فرد به عضویت بیت العدل جهانی درآید! در فرهنگ سیاسی بهایی ، کسب مقامات عالی اداری و سازمانی مستلزم آنست که فرد بتواند خواست و ارادۀ خود را بر جامعۀ ملّی بهایی تحمیل کند . انحلال تعدادی از محافل محلّی در شروع بکار و تهدید نسبت به تعدادی دیگر از آنها ، ابزار او برای تقویت تسلط او بر محفل ملّی شد .

شاید بحث پول حتی از قدرت طلبی هم مهمتر بود . هندرسن چند بار به این موضوع اشاره کرده است . کاهش تعداد کمک کنندگان به امر ، که تنها 125 نفر از جمع 1200 نفر افراد بزرگسال بودند ، ناشی از کاهش اعتماد بهائیان به اعضای محفل محلّی بود . بدینترتیب عملاً محفل ملّی هیچ دریافتی از طریق محفل لس آنجلس نداشت .عدم دریافت اجاره بها از کلینیک ، و بدتر از همه دعوای حقوقی ، که مستلزم پرداخت حدود 100000 دلار از سوی محفل ملّی میشد شرایط دشواری را پیش آورد که نشان میداد محفل محلّی لس آنجلس توانایی اداره مرکز بهایی جدید التاسیس را ندارد . ضعف مدیریت محفل محلّی در بهار 1986 هم ادامه یافت و احتمال داشت ادامه فعالیت آنها دهها هزار دلار دیگر خرج روی دست محفل ملی بگذارد . 

هندرسن بعنوان یک فرد شاغل تمام وقت حقوق میگیرد و اجارۀ خانه 9 خوابۀ او هم از سوی محفل پرداخت میشود . در مجموع بنظر میرسد جمع حقوق و مزایای او سالانه به 150000 دلار بالغ شود .چهارعضو دیگر محفل ملی هم حقوق بگیر هستند. لذا محفل ملّی نیاز شدیدی به دریافت پول داشت و همواره در حالت بدهکاربود . تک تک اعضای محفل به صندوق ملی وابسته بودند و از مناطقی چون لس آنجلس انتظار دریافت پول داشتند ... البته مشخص نشده که پس از انحلال محفل محلّی و انتصاب کمیته اجرایی ، چه میزان پول به حساب محفل ملّی واریز شد ( سالهای 88 – 1986 ) .

این مشکل را نمیتوان در حوزه محلی حل کرد . طبق قوانین جاری در جامعه بهایی، محافل محلّی امکان زیادی برای حل و فصل مشکلات این چنینی ندارند . چرا که اعضای محفل حق انتقاد عمومی ندارند ، و اطاعت بی چون و چرا جزو شرایط محسوب میشود . یکی از ضیافت ها، که از مشکل آگاه شده بود، در لس آنجلس طرحی را در آنزمان برای حل مشکل تهیه کرد ولی محفل به آن توجهی نکرد . مشکل عمده پیش روی محافلی همچون محفل لس آنجلس ، نظام انتخاباتی بهائی است ! انتخاباتی با سطح اطلاع رسانی بشدّت پایین ، و روشی که طی آن 9 عضو محفل با تعداد محدودی رای ، و صرفاً با رای کمی بیشتر نسبت به دیگران انتخاب میشوند . تمایل به حفظ سیستم کنونی و غیر قابل تغییر دانستن آن ؛ فقدان هرگونه گزارش درباره مصرف موجودی صندوق ها در بودجه ها و یا هر امکان دیگر برای ارزیابی عملکرد ...

اقدام مستقیم محفل ملّی از بالا، برای تغییر محفل محلی لس آنجلس، خطر بزرگ فقدان مشروعیت محفل را در نزد اعضای جامعه بدنبال داشته است. این گونه انتقادات، در شرایط فعلی جامعۀ بهایی قابل ارائه نیست. جامعه بهایی و سران آن، درج این مقاله را در نشریه دیالوگ نپذیرفتند. نورمن کِلاین نام کتاب خود را که درباره مردم  لس آنجلس نوشته " تاریخ فراموشی " گذاشته است . اگر  حرف او و نامگذاری او صحیح باشد، در آنصورت تک تک بهائیان یک لس آنجلسی تمام عیار و کامل هستند . 

نویسنده:  خوان  کول